De gevolgen van een slechte hygiëne

Lichamelijke verwaarlozing gaat onder andere over een gebrek aan hygiëne. Hierdoor kan het kind er smoezelig uitzien of niet fijn ruiken. Het kind kan hierdoor door andere kinderen gepest en buitengesloten worden. Een gebrek aan hygiëne kan een reden zijn voor mensen om het kind op afstand te houden, waardoor het kind bijvoorbeeld minder aangeraakt wordt. Geen aai over het hoofd door de meester, geen klopje op de schouder van de juf. Een ander gevolg van gebrekkige hygiëne is dat het kind een verminderde weerstand heeft en dus vaker ziek is. Het komt minder op school, speelt minder met leeftijdsgenootjes en mist hierdoor veel sociale gebeurtenissen. Ook slechte gebitsverzorging kan ernstige sociale gevolgen hebben voor een kind. Het kind ruikt niet fris uit de mond, maar ook het eten en drinken kan pijnlijk zijn.

Cijfers over getuige zijn van huiselijk geweld

Ruim 9% van de Nederlandse bevolking was tussen 2005 en 2010 slachtoffer van huiselijk geweld. Dit betekent dat er jaarlijks minstens 200.000 personen slachtoffer worden. De slachtoffers van huiselijk geweld zijn vaker vrouwen dan mannen. De daders zijn vaker mannen, maar ook vrouwen zijn dader, en ook mannen zijn slachtoffer. In ruim de helft van de gevallen van huiselijk geweld gaat het om geweld in een gezin met kinderen tot 18 jaar.

In 2013 is onderzocht hoeveel kinderen getuige zijn van huiselijk geweld. Harde cijfers zijn moeilijk te geven, maar de schatting was dat 44.533 kinderen jaarlijks getuige zijn van huiselijk geweld. Dat zijn 12 kinderen per 1000 kinderen. Als we uitgaan van 30 kinderen per schoolklas, dan kunnen we ruim 1484 klassen vullen met kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld.

Kindermishandeling en risicofactoren bij ouders

Stress, armoede en ouders met een eigen belaste voorgeschiedenis zijn de drie grote risicofactoren voor kinderenmishandeling. Denk bij een belaste voorgeschiedenis aan ouders die als kind zelf mishandeld zijn, ouders met psychiatrische problematiek, ouders die gevlucht zijn en daarbij veel hebben meegemaakt; met andere woorden getraumatiseerde ouders. Ook kinderen van verslaafde ouders lopen een groter risico om mishandeld te worden.

Verslaafde ouders zijn minder voorzichtig en hebben minder zelfbeheersing en remmingen. Ze worden, behalve door het middel zelf, vaak ook sterk beïnvloed door hun verslavingsgedrag; ze zijn de hele dag bezig om te zorgen dat ze het verslavende middel kunnen gebruiken. Vaak zijn mensen die verslaafd zijn niet in staat om goed voor zichzelf te zorgen, laat staan dat ze in staat zijn goed voor hun kinderen te zorgen.

Wat is psychische verwaarlozing?

Er zijn kinderen die alles, elke dag, alleen moeten doen. Dan gaat het niet om een keertje zelf je schooltas inpakken of alleen thuis blijven als moeder even boodschappen doet. Bij psychische verwaarlozing zijn de ouders gewoonweg niet aanwezig of hebben geen aandacht voor hun kind. Niet bij het opstaan, niet tijdens het ontbijt, niet bij het thuiskomen, het avondeten of bij het naar bed gaan. Wanneer je als kind thuis een lange tijd geen liefde en aandacht krijgt, als niemand tijd voor je heeft, als je niet wordt getroost bij verdriet, dan heet dat psychische verwaarlozing.

Ouders luisteren niet naar de verhalen van hun kind, komen niet kijken bij een sportwedstrijd en geven geen complimenten. Wanneer kinderen niet gestimuleerd worden om hun kwaliteiten te ontdekken of hun mening te geven, kan dit een negatief effect hebben op hun eigenwaarde en zelfvertrouwen. Ook schoolprestaties kunnen hieronder lijden, want als je nooit hoort dat je iets goed doet of goed kan, zal je ook niet het geloof hebben dat iets je gaat lukken.

Praten over seksueel misbruik

Ieder kind kan slachtoffer worden van seksueel misbruik, maar sommige kinderen lopen een groter risico:

  • Kinderen met een lichamelijke of verstandelijke beperking.
    Uit wereldwijd onderzoek is gebleken dat 60 % van de volwassenen met een verstandelijke beperking slachtoffer is, of slachtoffer is geweest van seksueel misbruik.
  • Kinderen uit gezinnen waar al sprake is van veel problemen.
  • Kinderen uit samengestelde gezinnen of éénoudergezinnen.
  • Kinderen die verwaarloosd worden, waardoor ze veel op straat zijn en er te weinig controle is.
  • Kinderen met een laag zelfbeeld.

We kunnen ervoor zorgen dat het voor slachtoffers minder moeilijk wordt om erover te gaan praten; door zelf seksueel misbruik bespreekbaar te maken, door slachtoffers die wel praten te geloven en door hen met begrip en respect te behandelen.

 

 

 

Het draait om stelselmatig

Psychische mishandeling is voor veel mensen een lastig te herkennen vorm van kindermishandeling omdat het geen zichtbare blauwe plekken achterlaat. En ach, iedereen zegt weleens iets onaardigs tegen zijn kind. Maar bij psychische mishandeling draait het vooral om het woord ‘stelselmatig’. Stelselmatig te horen krijgen dat je  niet goed genoeg bent  of stelselmatig  uitgescholden worden. Bovendien komt psychische mishandeling vaak voor in combinatie met andere vormen van kindermishandeling. Wanneer een kind bijvoorbeeld seksueel misbruikt wordt, dan wordt er door de pleger vaak op het kind ingepraat dat het zelf  schuldig is. Ook wordt er vaak gedreigd: ‘Als je iets zegt dan……….’.

Het kind heeft dan niet alleen hulp nodig om het seksueel misbruik te verwerken, maar het heeft ook hulp nodig bij de verwerking van de psychische mishandeling.

Eenzaamheid

 

Wanneer een kind mishandeld wordt krijgt het soms het gevoel dat het een ‘slecht kind’ is. Een slecht kind wat geen liefde, aandacht verdient. Maar het hunkert er wel naar. Wat veel mishandelde kinderen doen, is het ‘slechte kind’ diep in zichzelf verstoppen en zich gaan gedragen als een ‘goed kind’. Zo ontstaat een buitenkant die niets met het innerlijk van het kind te maken heeft. Dat is een overlevingsmechanisme wat het kind ‘beschermt’, maar tegelijkertijd het kind ontzettend eenzaam maakt. En die eenzaamheid is een geweldige voedingsbodem voor alle negatieve gedachten en gevoelens die een mishandeld kind over zichzelf heeft. Negatieve gedachten en gevoelens die worden ingegeven door de manier waarop het kind door de ouders wordt behandeld.

Praten met deze kinderen, hen laten zien en voelen dat je hen ziet en hoort, laten zien en voelen dat het kind belangrijk voor je is, kan een bres slaan in die eenzaamheid, en een eerste stap zijn op weg naar hulp.

Mogelijke signalen van emotionele mishandeling

Mogelijke signalen van emotionele mishandeling

Bij emotionele mishandeling wordt het kind door de ouders  regelmatig uitgescholden, het krijgt steeds te horen dat het niet gewenst is, of de ouder vertelt continu dat het kind niets kan of weet.

Mogelijke signalen:

  • Heel jonge kinderen blijven soms achter in hun ontwikkeling door een gebrek aan aandacht. Dit kan een lichamelijke, motorische- of een taal achterstand zijn.
  • Wanneer een kind veel vloekt en/of scheldwoorden gebruikt.
  • Buikpijn, hoofdpijn, flauwvallen, hyperventileren en bedplassen.
  • Somberheid of zich erg terug trekken en zich isoleren van andere kinderen.
  • Grote onzekerheid en veel angst, waaronder vaak faalangst
  • Onverzorgd uiterlijk.

 

Emotionele verwaarlozing

Als mensen over verwaarlozing spreken noemen ze dit vaak apart van kindermishandeling. Echter, verwaarlozing is een vorm van kindermishandeling. En het is een vorm die ernstige gevolgen voor een kind kan hebben.

Wat is verwaarlozing eigenlijk?

Verwaarlozing wordt een passieve vorm van kindermishandeling genoemd waarbij ouders vooral dingen niet doen die wel belangrijk zijn voor de ontwikkeling en het welbevinden van het kind. Wanneer kinderen geen warmte, respect, aandacht en liefde ontvangen spreken we van emotionele verwaarlozing. Ook wanneer kinderen niet gestimuleerd worden zich te ontwikkelen, spreken we van emotionele verwaarlozing.

Bij verwaarlozing is er sprake van een patroon in het gedrag van de ouders. Je kunt niet zeggen dat maandagochtend om half 10 de ouders van peuter A. haar hebben verwaarloosd.

Psychische of emotionele mishandeling

Bij psychische mishandeling wordt het kind door de ouders  regelmatig uitgescholden, het krijgt steeds te horen dat het niet gewenst is, het kind wordt bang gemaakt of de ouders vertellen het kind regelmatig dat het kind niets kan of weet. Ook ouders of verzorgers die erg onvoorspelbaar zijn in hun gedrag, het ene moment lief en het andere moment boos zonder dat het kind snapt wat de oorzaak is van die verandering, kunnen een kind angstig en onzeker maken. Wanneer dit structureel gebeurd kan je ook spreken van psychische kindermishandeling.

Nog een andere uitingsvorm van psychische kindermishandeling is wanneer de ouder of verzorger zo dol is op het kind dat hij/zij het kind als het ware voor zichzelf wil houden en dus het kind verbiedt om met andere kinderen om te gaan.